De 6 soorten basisemoties en hun effect op menselijk gedrag

Verneem in dit bericht alles over basisemoties

You can translate this message into 110 Languages via the Google-Translate-Widget at the top of the Website

Bij

Bijgewerkt op 05 april 2021

Medisch beoordeeld bij

Medisch beoordeeld

Verywell Mind-artikelen worden beoordeeld door door de raad gecertificeerde artsen en professionals in de geestelijke gezondheidszorg. Medische reviewers bevestigen dat de inhoud grondig en nauwkeurig is en het nieuwste evidence-based onderzoek weerspiegelt. Inhoud wordt beoordeeld vóór publicatie en na substantiële updates. Meer informatie.bij

Steven Gans, MD

Er zijn veel verschillende soorten emoties die van invloed zijn op hoe we leven en omgaan met anderen. Soms lijkt het alsof we geregeerd worden door deze emoties. De keuzes die we maken, de acties die we ondernemen en de percepties die we hebben, worden allemaal beïnvloed door de emoties die we op een bepaald moment ervaren.

Psychologen hebben ook geprobeerd om de verschillende soorten emoties die mensen ervaren te identificeren. Er zijn een paar verschillende theorieën ontstaan om de emoties die mensen voelen te categoriseren en te verklaren.

Basisemoties

Tijdens de jaren 1970 identificeerde psycholoog Paul Eckman zes basisemoties waarvan hij suggereerde dat ze universeel werden ervaren in alle menselijke culturen. De emoties die hij identificeerde waren geluk, verdriet, walging, angst, verrassing en woede. Later breidde hij zijn lijst met basisemoties uit met zaken als trots, schaamte, schaamte en opwinding.

Emoties combineren

Psycholoog Robert Plutchik bracht een “wiel van emoties” naar voren dat zoiets werkte als het kleurenwiel. Emoties kunnen worden gecombineerd om verschillende gevoelens te vormen, net zoals kleuren kunnen worden gemengd om andere tinten te creëren.

Volgens deze theorie werken de meer basale emoties als bouwstenen. Complexere, soms gemengde emoties, zijn vermengingen van deze meer basale. Basisemoties zoals vreugde en vertrouwen kunnen bijvoorbeeld worden gecombineerd om liefde te creëren.

Een studie uit 2017 suggereert dat er veel meer basisemoties zijn dan eerder werd aangenomen.¹ In de studie gepubliceerd in Proceedings of National Academy of Sciences identificeerden onderzoekers 27 verschillende categorieën emoties.

In plaats van volledig verschillend te zijn, ontdekten de onderzoekers echter dat mensen deze emoties langs een gradiënt ervaren.¹ Laten we enkele van de basistypen emoties eens nader bekijken en de impact onderzoeken die ze hebben op menselijk gedrag.

Geluk

Van alle verschillende soorten emoties is geluk meestal degene waar mensen het meest naar streven. Geluk wordt vaak gedefinieerd als een aangename emotionele toestand die wordt gekenmerkt door gevoelens van tevredenheid, vreugde, bevrediging, tevredenheid en welzijn.

Onderzoek naar geluk is sinds de jaren 1960 aanzienlijk toegenomen binnen een aantal disciplines, waaronder de tak van de psychologie die bekend staat als positieve psychologie. Dit soort emoties wordt soms uitgedrukt door:

Gezichtsuitdrukkingen: zoals glimlachen
Lichaamstaal: zoals een ontspannen houding
Tone of voice: een vrolijke, aangename manier van spreken

Hoewel geluk wordt beschouwd als een van de fundamentele menselijke emoties, worden de dingen waarvan we denken dat ze geluk zullen creëren, meestal sterk beïnvloed door cultuur. Popcultuurinvloeden hebben bijvoorbeeld de neiging om te benadrukken dat het bereiken van bepaalde dingen, zoals het kopen van een huis of het hebben van een goedbetaalde baan, zal resulteren in geluk.

De realiteit van wat daadwerkelijk bijdraagt aan geluk is vaak veel complexer en meer geïndividualiseerd.² Mensen hebben lang geloofd dat geluk en gezondheid met elkaar verbonden waren, en onderzoek heeft het idee ondersteund dat geluk een rol kan spelen in zowel fysieke als mentale gezondheid.

Geluk is gekoppeld aan een verscheidenheid aan uitkomsten, waaronder een langere levensduur en verhoogde huwelijkstevredenheid.³ Omgekeerd is ongeluk in verband gebracht met een verscheidenheid aan slechte gezondheidsresultaten.

Stress, angst, depressie en eenzaamheid zijn bijvoorbeeld in verband gebracht met zaken als verlaagde immuniteit, verhoogde ontsteking en verminderde levensverwachting.⁴

Droefheid

Verdriet is een ander type emotie dat vaak wordt gedefinieerd als een voorbijgaande emotionele toestand die wordt gekenmerkt door gevoelens van teleurstelling, verdriet, hopeloosheid, desinteresse en gedempte stemming.

Net als andere emoties is verdriet iets dat alle mensen van tijd tot tijd ervaren. In sommige gevallen kunnen mensen langdurige en ernstige perioden van verdriet ervaren die kunnen veranderen in een depressie. Verdriet kan op een aantal manieren worden uitgedrukt, waaronder:

Huilen
Gedempte stemming
Lethargie
Rust
Terugtrekking uit anderen

Het type en de ernst van verdriet kan variëren, afhankelijk van de oorzaak, en hoe mensen met dergelijke gevoelens omgaan, kan ook verschillen.

Verdriet kan er vaak toe leiden dat mensen zich bezighouden met coping-mechanismen zoals het vermijden van andere mensen, zelfmedicatie en het herkauwen van negatieve gedachten. Dergelijk gedrag kan gevoelens van verdriet zelfs verergeren en de duur van de emotie verlengen.

Angst

Angst is een krachtige emotie die ook een belangrijke rol kan spelen bij het overleven. Wanneer je geconfronteerd wordt met een soort gevaar en angst ervaart, ga je door wat bekend staat als de vecht- of vluchtreactie.

Je spieren worden gespannen, je hartslag en ademhaling nemen toe en je geest wordt alerter, waardoor je lichaam wordt voorbereid om te vluchten voor het gevaar of te staan en te vechten.⁵

Deze reactie helpt ervoor te zorgen dat u voorbereid bent om effectief om te gaan met bedreigingen in uw omgeving. Uitingen van dit type emotie kunnen zijn:

Gezichtsuitdrukkingen: zoals het verbreden van de ogen en het terugtrekken van de kin
Lichaamstaal: pogingen om zich te verbergen of te vlooien voor de dreiging
Fysiologische reacties: zoals snelle ademhaling en hartslag

Natuurlijk ervaart niet iedereen angst op dezelfde manier. Sommige mensen kunnen gevoeliger zijn voor angst en bepaalde situaties of objecten kunnen eerder deze emotie triggeren.

Angst is de emotionele reactie op een onmiddellijke dreiging. We kunnen ook een vergelijkbare reactie ontwikkelen op verwachte bedreigingen of zelfs onze gedachten over potentiële gevaren, en dit is wat we over het algemeen als angst beschouwen. Sociale angst, bijvoorbeeld, omvat een verwachte angst voor sociale situaties.

Sommige mensen daarentegen zoeken juist angstaanjagende situaties op. Extreme sporten en andere sensaties kunnen angstopwekkend zijn, maar sommige mensen lijken te gedijen en zelfs van dergelijke gevoelens te genieten.

Herhaalde blootstelling aan een angstobject of -situatie kan leiden tot vertrouwdheid en acclimatisatie, wat gevoelens van angst en angst kan verminderen.⁶

Dit is het idee achter blootstellingstherapie, waarbij mensen geleidelijk worden blootgesteld aan de dingen die hen op een gecontroleerde en veilige manier bang maken. Uiteindelijk beginnen gevoelens van angst af te nemen.

Walging

Walging is een van de oorspronkelijke zes basisemoties die Eckman beschrijft. Walging kan op een aantal manieren worden weergegeven, waaronder:

Lichaamstaal: zich afkeren van het object van walging
Lichamelijke reacties: zoals braken of kokhalzen
Gezichtsuitdrukkingen: zoals het rimpelen van de neus en het krullen van de bovenlip

Dit gevoel van afkeer kan voortkomen uit een aantal dingen, waaronder een onaangename smaak, zicht of geur. Onderzoekers geloven dat deze emotie is geëvolueerd als een reactie op voedingsmiddelen die schadelijk of dodelijk kunnen zijn. Wanneer mensen bijvoorbeeld voedsel ruiken of proeven dat slecht is geworden, is walging een typische reactie.

Slechte hygiëne, infectie, bloed, rot en de dood kunnen ook een walgingsreactie veroorzaken. Dit kan de manier van het lichaam zijn om dingen te vermijden die overdraagbare ziekten kunnen dragen.⁷

Mensen kunnen ook morele walging ervaren wanneer ze zien dat anderen gedrag vertonen dat ze onsmakelijk, immoreel of slecht vinden.

Woede

Woede kan een bijzonder krachtige emotie zijn die wordt gekenmerkt door gevoelens van vijandigheid, agitatie, frustratie en antagonisme jegens anderen. Net als angst kan woede een rol spelen in de vecht- of vluchtreactie van je lichaam.

Wanneer een bedreiging gevoelens van woede genereert, ben je misschien geneigd om het gevaar af te weren en jezelf te beschermen. Woede wordt vaak getoond door:

Gezichtsuitdrukkingen: zoals fronsen of verblinden
Lichaamstaal: zoals een sterke houding aannemen of je afwenden
Toon van stem: zoals nors spreken of schreeuwen
Fysiologische reacties: zoals zweten of rood worden
Agressief gedrag: zoals slaan, schoppen of gooien van voorwerpen

Hoewel woede vaak wordt gezien als een negatieve emotie, kan het soms een goede zaak zijn. Het kan constructief zijn om je behoeften in een relatie te verduidelijken, en het kan je ook motiveren om actie te ondernemen en oplossingen te vinden voor dingen die je dwarszitten.

Woede kan echter een probleem worden wanneer het buitensporig is of wordt uitgedrukt op manieren die ongezond, gevaarlijk of schadelijk zijn voor anderen. Ongecontroleerde woede kan snel omslaan in agressie, misbruik of geweld.

Dit soort emoties kan zowel mentale als fysieke gevolgen hebben. Ongecontroleerde woede kan het moeilijk maken om rationele beslissingen te nemen en kan zelfs een impact hebben op je fysieke gezondheid.⁸

Woede is in verband gebracht met coronaire hartziekten en diabetes. Het is ook in verband gebracht met gedrag dat gezondheidsrisico’s met zich meebrengt, zoals agressief rijden, alcoholgebruik en roken.

Krijg advies van de Verywell Mind Podcast

Gehost door hoofdredacteur en therapeut Amy Morin, LCSW, deelt deze aflevering van The Verywell Mind Podcast hoe je kunt leunen op ongemakkelijke emoties.

Verrassen

Verrassing is nog een van de zes basistypen van menselijke emoties die oorspronkelijk door Eckman werden beschreven. Verrassing is meestal vrij kort en wordt gekenmerkt door een fysiologische schrikreactie na iets onverwachts.

Dit soort emotie kan positief, negatief of neutraal zijn. Een onaangename verrassing kan bijvoorbeeld inhouden dat iemand achter een boom vandaan springt en je bang maakt als je ‘s nachts naar je auto loopt.

Een voorbeeld van een aangename verrassing zou zijn om thuis te komen om te ontdekken dat je beste vrienden zich hebben verzameld om je verjaardag te vieren. Verrassing wordt vaak gekenmerkt door:

Gezichtsuitdrukkingen: zoals het optrekken van de wenkbrauwen, het verbreden van de ogen en het openen van de mond
Fysieke reacties: zoals terugspringen
Verbale reacties: zoals schreeuwen, schreeuwen of hijgen

Verrassing is een ander type emotie dat de vecht- of vluchtreactie kan veroorzaken. Wanneer ze schrikken, kunnen mensen een uitbarsting van adrenaline ervaren die helpt het lichaam voor te bereiden om te vechten of te vluchten.⁹

Verrassing kan belangrijke effecten hebben op menselijk gedrag. Uit onderzoek is bijvoorbeeld gebleken dat mensen de neiging hebben om verrassende gebeurtenissen onevenredig op te merken.

Dit is de reden waarom verrassende en ongewone gebeurtenissen in het nieuws de neiging hebben om meer op te vallen in het geheugen dan anderen. Onderzoek heeft ook aangetoond dat mensen de neiging hebben om meer beïnvloed te worden door verrassende argumenten en meer te leren van verrassende informatie.

Andere soorten emoties

De zes basisemoties die Eckman beschrijft, zijn slechts een deel van de vele verschillende soorten emoties die mensen kunnen ervaren. De theorie van Eckman suggereert dat deze kernemoties universeel zijn in culturen over de hele wereld.

Andere theorieën en nieuw onderzoek blijven echter de vele verschillende soorten emoties onderzoeken en hoe ze worden geclassificeerd. Eckman voegde later een aantal andere emoties toe aan zijn lijst, maar suggereerde dat in tegenstelling tot zijn oorspronkelijke zes emoties, deze niet noodzakelijkerwijs allemaal konden worden gecodeerd door gezichtsuitdrukkingen. Enkele van de emoties die hij later identificeerde, waren onder meer:

Amusement
Minachting
Tevredenheid
Verlegenheid
Opwinding
Schuld
Trots op prestaties
Opluchting
Tevredenheid
Schaamte

Andere theorieën over emotie

Zoals met veel concepten in de psychologie, zijn niet alle theoretici het eens over hoe emoties te classificeren of wat de basisemoties eigenlijk zijn. Hoewel de theorie van Eckman een van de bekendste is, hebben andere theoretici hun eigen ideeën voorgesteld over welke emoties de kern van de menselijke ervaring vormen.¹⁰

Sommige onderzoekers hebben bijvoorbeeld gesuggereerd dat er slechts twee of drie basisemoties zijn. Anderen hebben gesuggereerd dat emoties bestaan in een soort hiërarchie. Primaire emoties zoals liefde, vreugde, verrassing, woede en verdriet kunnen dan verder worden opgesplitst in secundaire emoties. Liefde bestaat bijvoorbeeld uit secundaire emoties, zoals genegenheid en verlangen.

Deze secundaire emoties kunnen dan nog verder worden opgesplitst in wat bekend staat als tertiaire emoties. De secundaire emotie van genegenheid omvat tertiaire emoties, zoals sympathie, zorgzaamheid, mededogen en tederheid.

Een meer recente studie suggereert dat er ten minste 27 verschillende emoties zijn, die allemaal sterk met elkaar verbonden zijn.¹¹ Na het analyseren van de reacties van meer dan 800 mannen op meer dan 2.000 videoclips, creëerden onderzoekers een interactieve kaart om te laten zien hoe deze emoties met elkaar verband houden.

“We ontdekten dat 27 verschillende dimensies, niet zes, nodig waren om rekening te houden met de manier waarop honderden mensen betrouwbaar meldden dat ze zich voelden als reactie op elke video,” legde de senior onderzoeker Dacher Keltner, faculteitsdirecteur van het Greater Good Science Center, uit.

Met andere woorden, emoties zijn geen toestanden die geïsoleerd voorkomen. In plaats daarvan suggereert de studie dat er gradiënten van emotie zijn en dat deze verschillende gevoelens diep met elkaar verbonden zijn.

Alan Cowen, de hoofdauteur van de studie en promovendus in neurowetenschappen aan UC Berkeley, suggereert dat het beter verduidelijken van de aard van onze emoties een belangrijke rol kan spelen bij het helpen van wetenschappers, psychologen en artsen om meer te leren over hoe emoties ten grondslag liggen aan hersenactiviteit, gedrag en stemming. Door een beter begrip van deze toestanden op te bouwen, hoopt hij dat onderzoekers verbeterde behandelingen voor psychiatrische aandoeningen kunnen ontwikkelen.

Een woord van Verywell over basisemoties

Emoties spelen een cruciale rol in hoe we ons leven leiden, van het beïnvloeden van hoe we omgaan met anderen in ons dagelijks leven tot het beïnvloeden van de beslissingen die we nemen. Door enkele van de verschillende soorten emoties te begrijpen, kun je een dieper inzicht krijgen in hoe deze emoties worden uitgedrukt en de impact die ze hebben op je gedrag.

Het is echter belangrijk om te onthouden dat geen enkele emotie een eiland is. In plaats daarvan zijn de vele emoties die je ervaart genuanceerd en complex en werken ze samen om het rijke en gevarieerde weefsel van je emotionele leven te creëren.

Uit het Engels vertaald Bron:https://www.verywellmind.com/